;)
Stel je voor dat je op een treinstation staat, je hoort het verre geluid van een naderende trein. De trein symboliseert je gedachten – krachtig, onvermijdelijk, en steeds in beweging. Je voelt de wind van de naderende trein. Het is verleidelijk om de kracht van de trein te ervaren, om meegezogen te worden door de snelheid en het lawaai. Dit is wat er gebeurt als je je laat meeslepen door je gedachten. Je bent zo dicht bij ze dat je niet kunt ontsnappen aan hun invloed; ze trekken je mee. Maar stel je nu voor dat je een stapje terug doet. Je verlaat de rand van het perron en neemt wat afstand. De trein raast nog steeds voorbij, maar nu sta je veilig. Je voelt de wind minder intens, je hoort het geluid nog steeds, maar het is minder dreigend. Vanaf deze positie kun je de trein observeren zonder meegesleurd te worden.
Wat is defusie?
De metafoor van het treinstation beschrijft defusie. Defusie is een techniek uit acceptance and commitment therapy (ACT). Defuseren komt van het Engelse defuse, wat ontmantelen betekent. Het doel van defusie is om mensen zich er bewust van te maken dat ze hun gedachten niet zijn en dat gedachten niet altijd de werkelijkheid weerspiegelen. Mensen leren hierbij om hun relatie met het stemmetje in hun hoofd te veranderen. Wanneer iemand zich te veel laat meeslepen door negatieve gedachtes kan dit angst, somberheid en stress tot gevolg hebben. Daarnaast kan de neiging ontstaan om deze gedachtes weg te drukken, wat juist weer tot gevolg heeft dat deze vaker terugkomen. Gedachtes die vaak terugkomen kunnen na verloop van tijd een steeds grotere lading krijgen. Het doel van defusie is om deze lading te verminderen.
Maar wat heb ik hier aan als fysiotherapeut?
Stel, je hebt een cliënt die al een lange tijd last heeft van lage rugpijn. Na veel tegenslag verliest deze cliënt het vertrouwen in herstel: “Mijn rug is zwak, ik kan niet tillen zonder nog meer schade aan te richten”. Als fysiotherapeut kun je de cliënt begeleiden om anders naar deze gedachte te gaan kijken. In combinatie met het langzaam opbouwen van de fysieke belasting, kan de cliënt op deze manier het vertrouwen weer terugkrijgen. Verder kan het bijvoorbeeld voorkomen dat een cliënt die veel sport last heeft van een veel terugkomende knieblessure. Hij gaat hier over piekeren en de blessure houdt hem daardoor ook buiten het sporten veel bezig. Als fysiotherapeut kun je dit soort dingen signaleren en de cliënt helpen hier mee om te gaan.
Defusie oefeningen
Gedachtes opschrijven
Een simpele oefening, die heel effectief kan zijn, is om gedachtes op te schrijven. Dit kan mensen helpen om van een afstandje naar hun gedachtes te kijken. Laat de cliënt voor iedere gedachte: ‘ik heb de gedachte dat…’ of ‘mijn brein heeft de gedachte…’ zetten. Door deze af en toe terug te lezen worden de gedachtes bekender en daardoor minder beladen.
Het stemmetje in je hoofd een naam geven
Door het stemmetje in hun hoofd een naam te geven, kunnen gedachten worden gezien als iets dat los van ze staat, ofterwijl er treed defusie op. Dit kan het makkelijker maken om met deze gedachten in discussie te gaan. Het helpt extra om een grappige naam te gebruiken, dit kan de emotionele lading van de gedachtes nog wat kleiner maken.
Gedachtes zingen en gekke stemmetjes
Je hebt zelf misschien ook wel eens last van een vervelende gedachte die steeds terug komt. Probeer de volgende keer als dit gebeurt die gedachte maar eens een aantal keer te herhalen met een gek stemmetje of melodietje. Je zult merken dat je de gedachte minder serieus gaat nemen. Dit komt doordat de aandacht wordt gericht op de vorm van de gedachte in plaats van op de inhoud.
Wil je meer weten over hoe je defusie kunt inzetten in jouw praktijk? Bekijk dan onze cursus ACT.
